Een vergeten stukje Toscane, de Toscaanse driehoek Chiusi, Sarteano en Cetona

Op ontdekking in Toscane betekent deze keer dat wij de grote steden met hun bezienswaardigheden links laten liggen en dat wij rechts afslaan richting het westen.

Onderweg naar een vergeten stukje van Toscane, waar de omgeving betoverend is met zijn glooiende groene heuvels, de statige slanke cipressen die vanuit grote hoogte op het land uitkijken. Een schitterende, landelijke omgeving. Verspreid over het gebied staan wijngaarden en olijfbomen, kleine dorpjes afgewisseld met eenzame landhuizen en doemen vanuit het niets kastelen op.

Chiusi

Onze ontdekkingstocht begint in Chiusi, een stad die op het eerste gezicht modern uitstraalt. Gelegen langs de A1 “Autostrada del sole”.

Niet alleen met de auto maar ook per trein is Chiusi heel goed bereikbaar. Een druk bezocht station in Chiusi Scalo vanwege zijn snelle verbindingen naar Florence of Rome, hierdoor zijn deze wereldsteden binnen 2 uur te bereiken. Een aanrader voor diegene die deze steden liever niet met de auto willen bezoeken. Naast het station zijn 215 parkeerplaatsen aangelegd waar de auto gratis kan worden geparkeerd. Het reserveren van de treintickets is gemakkelijk te doen via de gebruikersvriendelijke website van Trenitalia.

Vroeger was Chiusi één van de machtigste leden van de Etruskische stedenbond. Chiusi is te verdelen in Chiusi Scalo en Chiusi Alto of Città. Chiusi Scalo is het moderne gedeelte, beneden aan de heuvel waar het station, winkels, barretjes en bankkantoren zijn gevestigd. Chiusi Città is de oude stad gelegen op de heuvel.

In de omgeving zijn diverse Etruskische graftomben blootgelegd, de hierbij gevonden voorwerpen zijn te bezichtigen in het Nationale museum – ‘Museo Nazionale Etrusco’ aan de Via Porsenna 17. We belopen de bekende smalle straatjes, bezichtigen de Duomo, een parkachtige omgeving met de mooiste uitzichten.

Chiusi te paard verkennen

Naast de historie met de ondergrondse gangen kiezen wij ervoor om Chiusi op een andere manier te verkennen, namelijk te paard. Een afspraak maken is aan te raden. Op nog geen tien minuten rijden van Chiusi ligt de manege ‘‘Tre Laghi’ op een prachtlocatie in het groen, bereikbaar via een kiezelweg.

Verwelkomt door de zwarte kortharige tekkel Picco maken we kennis met de eigenaren en worden de paarden opgezadeld. Afhankelijk van de rijervaring wordt de rit bepaald. De velden, boomgaarden en bospaden worden bereden.

Wat een prachtige uitzichten, de heuvels lijken nog geler, zo scherp tegen de blauwe lucht. De bramen worden geplukt en laat een capriolo (ree) zich zien. Iets steviger in het zadel voor de smalle paadjes omhoog door het bos. We kijken onze ogen uit (natuurlijk opgepast voor de laaghangende takken ..) en nemen de vergezichten in ons op. Verder richting de wijngaard waar de Sangiovese druiven rijpen in de zon om door de olijfgaard via het veld terug te keren.

Ruim een uur onderweg geweest, de begeleiding van vader en zoon is professioneel en al vertellend laten zij graag hun omgeving zien.

Het meer van Chiusi

Voor de lunch rijden we naar het meer van Chiusi, op zo’n vijf minuten afstand van Chiusi Città.

Het meer van Chiusi heeft de bijnaam ‘Licht van de Maan’ wegens een legende die hieraan verbonden is. Het verhaal gaat over de God van de Lucht genaamd Noctiluca. Hij staarde vaak naar beneden om de prachtige reflectie van het meer op de kalme nachten te bewonderen.

Er staat vandaag een stevige wind te zien aan de kleine brekende golfjes met schuimkopjes. Het meer ligt prachtig omringd door zacht glooiende heuvels van zowel Toscaanse als “het groene hart” landschap van Umbrië.

Verken het meer door rond te dobberen in een roeiboot, kano of neem plaats aan één van de picknick tafels op het grasveld. Er zijn mooi aangelegde fiets- en wandelroutes door deze bijzondere omgeving. Voor de fietsliefhebbers is ‘Il sentiero della Bonifica’ een unieke ervaring door de natuur, landschappen en geschiedenis, een schilderijachtige route vanaf Chiusi naar Arezzo van in totaal 62 km.

We lunchen bij één van de kleine restaurantjes aan het meer. Ristorante Pesce d’Oro waar je gastvrij wordt onthaald, heerlijke lokale gerechten worden geserveerd al dan niet bereid met de vers gevangen vis uit het meer. Na het bestuderen van de menukaart geven we onze wensen door en volgt het handgeschreven doorslag bonnetje op tafel. De holle ruimte is eenvoudig ingericht en door de grootte ervan galmen de gesprekken van de Italiaanse families (het is tenslotte zondag) door de lucht. Een bekend restaurant in de regio en zeker de moeite waard.

Sarteano

Onze volgende stop is Sarteano, het juweeltje in de regio Siena.

Vanuit Chiusi volgen we de bochtige Strada Provinciale voor zo’n twintig minuten. Passeren de olijfgaarden, staren over de zacht glooiende heuvels, helder groene grasvelden en klimmen langzaam omhoog tot aan de laatste bocht waar we Sarteano tegen de heuvel op zien liggen. Het imposante vijftien eeuwse kasteel domineert de horizon van de stad met op de achtergrond de Monte Cetona.

Gelegen tussen het populaire Val di Chiana en het ongerepte Val d’Orcia, één van de mooiste gebieden van west Toscane. Hier overlapt en verbindt geschiedenis en natuur, neem een moment en laat het op je inwerken.

Wij parkeren de auto op één van de vele parkeergelegenheden en lopen richting de brede toegangsweg naar het centrum. Langs de straat staan de groene struikjes met gepaste symmetrie geplant, bankjes waar de lokale bevolking ongestoord hun krantje lezen of genieten in de zon al dan niet pratend over de gebeurtenissen van alledag.

We lopen richting het centrale plein waar het standbeeld ter ere van de bevrijding van het land in de oorlog, 1940 – 1945, is opgericht. Lopend door de straatjes met zijn hoge statige gebouwen, kleine binnentuintjes, langs de beroemde eeuwenoude kerk van San Martino met zijn schitterende schilderwerken, gaan we terug in de tijd tijdens het bezoek aan ‘Castello di Sarteano’, het op travertijn gebouwde kasteel van Sarteano, op een hoogte van 573 meter.

Voor het bezoeken van de bijzondere Kunst, veelvuldige Architectuur of Historie die Sarteano rijk is, is een ticket van SarteanoLiving aan te bevelen waarin alle ontdekkingen worden aangeboden, te verkrijgen via het toeristenbureau. Wil je getuige zijn van het belangrijkste evenement op de kalender van Sarteano, plan dan je bezoek op 15 Augustus want jaarlijks vindt hier het ‘Giostra del Saracino’ plaats.

Binnen de stadsmuren zijn de vijf stadswijken versierd met vlaggen met zijn eigen symbolen en kleuren. Een folkloristische traditie waar ridders te paard een lans door een ring proberen te steken met voorafgaand een uitbundige parade in historische kostuums. Maar Sarteano is meer dan dat, in de zomermaanden staat bijna elke avond wel een zomerfeest gepland, worden jazz & blues festivals georganiseerd en beschikt de stad over zwembaden met thermaal water, een constante temperatuur van rond de 24 graden met zijn helende werking toegankelijk voor jong en oud.

Cetona

Als kers op de taart rijden we door naar het naastgelegen Cetona. De weg ernaartoe blijft adembenemend ook hier volgen de mooiste vergezichten zich op, het weer is helder en wij zien Città della Pieve liggen boven op de heuveltop in het naastgelegen Umbrië.

Het massatoerisme heeft dit stukje van de regio nog niet gevonden maar maakt zeker deel uit van de aantrekkingskracht en pracht van Toscane, ervaar het pure, authentieke Italië. Er zijn voldoende parkeerplaatsen te vinden waardoor we binnen een korte wandeling de Piazza oplopen. Nemen plaats op één van de terrassen, om ons heen kijkend over de Piazza Garibaldi in geelachtige tinten, waar op zaterdag de wekelijkse markt staat opgesteld, met winkeltjes en ateliers, wat ’n idyllisch plaatje.

Cetona is opgebouwd uit drie cirkels van stadsmuren waarvan de buitenste ring herkenbaar is aan de indrukwekkende Rivellino toren aan het einde van de Piazza. Aan de voet van deze toren vindt je Osteria del Merlo, een restaurant bekend om zijn vlees- en visgerechten, echt een gastronomisch pareltje voor een lunch of diner.

We wandelen door de steegjes naar boven richting het immense La Rocca, het fort is inmiddels privéeigendom en hierdoor helaas niet te bezoeken. We moeten het doen met een blik naar boven vanaf het wandelpad. Vergezichten ontpoppen zich om de hoek van het nauwe straatje. Als in een landschapsschilderij van Bob Ross die de cipressen met zijn paletmes zo gedurfd en op de juiste plek neerzet, wolken die voor een babyblauwe hemel en straaltje zon zo scherp en duidelijk in verschillende vormen in elkaar overgaan.

Hier en daar worden de groene velden onderbroken met een rode gloed, de klaprozen die op deze tijd van het jaar volledig in bloei staan tussen de grasvelden. Iedereen kent dat gevoel wel, dan voel je je opeens zo’n klein puzzelstukje op deze grote wereld.

Monique

Salve! Na vele jaren rondreizen, op zoek naar de leukste plekjes en achterafsteegjes in Toscane en Umbrië heb ik in mei 2016 mijn hart gevolgd naar Italië. Schrijven is voor mij een middel om ervaringen vast te leggen en telkens weer te beleven van de grote lijnen tot in de kleinste details.

Alle blogs van Monique

Monique Engelen Tonk