Een moment geduld. We zoeken het geschikte aanbod in Toscane voor je…
Impruneta; Het stadje van Terracotta
Een typisch beeld in Italië, smalle straatjes met rijen terracottapotten voor de deur. In Italië houden ze van terracotta! Niet verwonderlijk, want dit poreuze aardewerk vindt zijn oorsprong in Toscane. In het stadje Impruneta om te precies te zijn. Dit minder bekende stadje – ook wel “La città del cotto” genoemd – ligt vlakbij Florence en is zeker een bezoek waard tijdens je bezoek aan Toscane.
Wat is terracotta?
“Terra cotta” betekent letterlijk “gebakken aarde”. Het is dus aardewerk, van roodbakkende klei. Daar zit ook meteen de charme in. Terracotta wordt gemaakt van een speciaal soort klei, het ijzergehalte in deze klei reageert met zuurstof. Dit geeft terracotta zijn typische roestrode/oranje kleur.
Dit aardewerk is makkelijk om mee te werken, het heeft een dikke en smeedbare textuur die ideaal is om mee te vormen. Terracotta is daardoor ook veel praktischer dan bijvoorbeeld marmer – een ander typisch Italiaans materiaal dat zijn oorsprong vindt in Toscane.
Doordat terracotta zo fijn is om mee te werken, wordt het ook voor veel verschillende toepassingen gebruikt. Het meest bekend zijn natuurlijk de bloempotten die we allemaal kennen en in ieder tuincentrum terug vinden. Maar van terracotta worden ook beeldhouwwerken, bakstenen, kookvaten, kannen, kruiken en dakpannen gemaakt. Kijk bijvoorbeeld eens naar de bekende dom in FlorenceSanta Maria del Fiore. De typerende koepel is gemaakt van terracotta uit Impruneta.
Daarnaast is terracotta erg functioneel. Het is bestand tegen vorst en temperatuurschommelingen, heeft een kleine kans op scheuren, is goedkoop en duurzaam én geeft een verlaagd brandrisico in gebouwen. Geen wonder dus dat terracotta al jaren zo ongekend populair is.
Hoe wordt het gemaakt?
Hoewel terracotta makkelijk is om mee te werken, is het niet per se makkelijk om te maken. Eerst worden de grondstoffen voor de klei gewonnen en wordt de klei – die dan nog grijs van kleur is – gebruiksklaar gemaakt, vervolgens worden de potten langzaam opgebouwd door laag voor laag de klei met de hand in een mal van gips te persen.
Na een paar dagen wordt de mal verwijderd en kunnen de potten eventueel nog verder versierd worden. Vervolgens moeten de potten nog enkele dagen aan de lucht drogen in een speciale droogkamer. Pas daarna kunnen de potten de oven in. Ook dit proces duurt dagenlang. Nadat ze uit de oven komen, moeten ze eerst nog worden afgeblust met koud water en dan zijn ze klaar.
Al met al is het een proces van ongeveer 8 weken. Daarnaast is het zo dat het moeilijker is om de potten te maken in de zomer en winter. Bij hoge temperaturen drogen ze te snel en bij lage temperaturen is het moeilijker om de klei in vorm te brengen.
Het begon allemaal in Impruneta
Hoewel terracotta een kleisoort is die op alle continenten ter wereld gewonnen kan worden, ligt de oorsprong ervan in Toscane. In het stadje Impruneta wordt al ruim 3000 jaar terracotta gemaakt. Het waren de Etrusken die destijds ontdekten dat de klei uit Impruneta perfect was voor alledaagse voorwerpen.
Ze maakten voornamelijk kannen en kruiken om wijn en olijfolie in te bewaren. Later zetten de Romeinen dit voort. In 1308 werd er een gilde van pottenbakkers opgericht en werd terracotta steeds populairder. Vandaag de dag is terracotta nog steeds populair en zijn er in Impruneta nog veel ambachtelijke bedrijfjes te vinden die dit aardewerk maken.
Terracotta in je huis en tuin
Ben je nu helemaal om en wil je die typisch Toscaanse look ook in je huis of tuin? Dan heb ik nog een paar tips voor je. Terracotta potten kun je vinden bij de meeste tuincentra en zijn perfect voor zowel je binnen als buitenplanten. Maar er zijn wel een paar dingen waar je op moet letten.
Terracotta is poreus en vaak ongeglazuurd, als je planten water geeft – of als het regent – neemt ook de pot zelf water op. Het werkt in principe als een soort spons. Niks ernstigs, maar dit betekent wel dat je je planten wat vaker water moet geven, de grond droogt nou eenmaal sneller uit.
Er is wel een trucje om dit effect wat te verminderen. Dompel je terracotta potten eerst in een bak met water en laat ze zich helemaal volzuigen. Dit zorgt ervoor dat er naderhand meer water naar je planten gaat en minder water wordt opgenomen door de pot. Een groot voordeel van terracotta is dat de potten vaak een drainagegat hebben – vandaar ook de schotels die je erbij kunt kopen – hierdoor kan het overtollige water weglopen en wordt het een stuk moeilijker om je planten téveel water te geven.
Omdat terracotta zo poreus is, kunnen de potten ook verkleuren. Door het water krijg je kalkaanslag op de potten. Mocht je dit lelijk vinden, kun je het heel gemakkelijk weer schoonmaken met wat water en azijn. Persoonlijk vind ik het wel wat hebben. Het geeft een natuurlijk en vintage look aan je potten.
Bezoek brengen aan Impruneta
Wil je met eigen ogen zien hoe terracotta in Impruneta gemaakt wordt? Of wil je leuke souvenirs meenemen voor thuis? Breng dan zeker een bezoek aan dit stadje in de Toscaanse heuvels. In Impruneta zijn verschillende ambachtelijke bedrijven te vinden waar je een kijkje kan nemen en ook inkopen kunt doen. Bijvoorbeeld Fornace Masini, M.I.T.A.L. en Poggi Ugo.
Lisanne Hoekstra
Blogger voor In My Bloom | Lisanne is afgestudeerd als journaliste en is actief als blogger op haar eigen website. Ze schrijft over boeken, muziek, planten en lifestyle; haar andere passies naast haar liefde voor Toscane. Hier op ToscaneTips.nl schrijft ze met plezier over al het moois dat Toscane te bieden heeft. Ciao!
Lisanne Hoekstra
Blogger