Een moment geduld. We zoeken het geschikte aanbod in Toscane voor je…
Een rondje door de Toscaanse Apennijnen
Bij Toscane denk je misschien niet direct aan hoge bergen, maar de regio heeft meer te bieden dan ‘slechts’ glooiende heuvellandschappen met cypressen. Ten noorden van Lucca en Pistoia strekken zich namelijk de Toscaanse Apennijnen voor je uit met bergtoppen van wel 2000 meter.
De hoogste berg in dit gebied, de Monte Cimone, reikt tot zo’n 2165 meter hoogte. Hoewel de top ervan nét in de naastgelegen regio Emilia-Romagna ligt, is er ook in het Toscaanse berggedeelte meer dan genoeg te zien en beleven.
De Apennijnen is een door mij, en velen met mij, zeer geliefde bergketen die naast schattige Middeleeuwse bergdorpjes ook prachtige natuur en sportieve activiteiten te bieden heeft. Als fervent natuurfanaat en niet vies van een beetje actie ben ik hier dan ook graag te vinden.
Ik neem jullie in dit artikel daarom mee voor een eerste kennismakingsrondje door de Toscaanse Apennijnen, officiëel de Appennino Tosco-Emiliano genaamd in het Italiaans.
Als je bij Pistoia van de snelweg afgaat en de borden ‘Abetone’ volgt, vervolg je met een slingerweg de SR66 die je langzaam omhoog brengt, de grote steden in de uitgestrekte vallei Florence–Prato-Pistoia achter je latend. Na flink wat haarspeldbochten kom je uit bij een Y-splitsing bij het dorpje Le Piastre en ga je linksaf om de weg SP633 te vervolgen. Je komt langs gehuchtjes als Prunetta, Prataccio en L’Aiale, maar voor het volgende dorpje moet je beslist even een stop inlassen: Piteglio.
Piteglio ligt niet direct aan de doorgaande weg SP633, maar vanaf hier zie je wel de heuvel met het eeuwenoude ommuurde dorpje al liggen. Ooit was dit gehucht een gefortificeerd kasteel, strategisch gelegen tussen twee concurrerende graafschappen. Nu is het een ietwat verlaten maar zeer karakteristiek bergdorpje waar je beslist even doorheen moet slenteren.
Alle clichés zijn er waar: de tijd heeft hier stilgestaan, de energie is er uit. Voor vlotte Hollanders is dit dorp in nog geen 30 minuten te bezichtigen, maar als je probeert wat langzamer te lopen en te genieten van de vergezichten, hier en daar te stoppen voor een lokaal kopje koffie of een nieuwsgierige blik werpt op iemands met aandacht onderhouden tuintje of terras, zul je de prachtige traagheid van dit gehucht zeker waarderen.
Het dorpsplan lijkt op het eerste gezicht een beetje een labyrint van kleine straatjes, ieder natuurlijk met zijn eigen fotogenieke hoekjes, totdat je er achter komt dat die steeds uitkomen op slechts een paar ‘hoofdstraten’.
Op het centrale plein staat een kerkje uit de 13e eeuw, de Santa Maria Assunta. Mocht de kerkdeur gesloten zijn en je toch graag even binnen willen kijken, klop dan gerust aan bij de huizen op het omliggende dorpspleintje: het sleutelbeheer wordt namelijk voor rekening genomen door één van de ‘jongsten’ van de oudjes in het dorp. Zij is altijd reuze blij om je een korte rondleiding door ‘hun’ kerkje te geven.
Bovendien is er een kleurrijke vroeg 20e eeuwse muurschildering te bewonderen van een priester met een groepje kinderen waar de dorpsbewoners maar al te graag over vertellen. De kinderen op de afbeelding zijn namelijk enkele bewoners van vroeger die er ter ere van een renovatie na een aardbeving opgeschilderd zijn. Het dametje van de sleutels wijst glunderend aan waar ze zelf als jong meisje staat, en voegt er vervolgens nogal droogjes aan toe dat het merendeel van de destijds geportretteerde kinderen reeds is overleden. De tijd blijkt hier toch niet stil te staan.
Rijd je nog 10 minuten door en sla je nog vóór La Lima rechtsaf de SR66 op, dan kom je uit in San Marcello Pistoiese, het ‘kloppend hart’ van deze bergachtige regio. Het stadje is niet groot, maar heeft alles wat een mens in de montagna nodig heeft: van supermarkten, restaurants en barretjes, tot een heuze sterrenwacht en zelfs een ziekenhuis. En die laatste is hard nodig, want zeker in de winter komen hier nogal veel mensen terecht met botbreuken na het skieën of snowboarden in de hoger gelegen ski-oorden.
San Marcello Pistoiese heeft een gezellig dorpspleintje waar mensen ‘s avonds of in het weekend samen komen om (in de winter) op te warmen na een dag werken op de pistes van Abetone of om (in de zomer) af te koelen na een dag noeste arbeid op het land.
Op zo’n tien minuten rijden van San Marcello Pistoiese ligt het dorpje Popiglio, direct aan de SS12. Ik noem dit gehucht altijd ‘het dorpje van de bruggen’, aangezien je vanuit hier twee bijzondere bruggen kunt bezoeken. Vanaf het kerkje (de pieve) in Popiglio loop je in zo’n 15 minuten een bebost voetpad naar beneden richting de schilderachtige Ponte di Castruccio, de eeuwenoude douanebrug waar ik in een eerder artikel al over schreef en waar je tevens heerlijk kunt lunchen of dineren in agriturismo Le Dogane.
Je kunt hier overigens ook per auto komen als je van de SP633 vanuit Piteglio gezien richting San Marcello Pistoiese rijdt en direct na een paar minuten al de afslag linksaf neemt naar ‘agriturismo Le Dogane’ en de kronkelweg naar beneden vervolgt. ‘s Zomers kun je bij deze eeuwenoude brug een duik nemen in het verfrissende water van de rivier de Lima of zonnen op de rotsen van de rivierbedding.
De tweede brug is de moderne hangbrug Ponte sospeso Mammiano, gebouwd in 1922 voor de metaalarbeiders aan de andere kant van de vallei. Vóór de bouw van de brug moesten zij namelijk dagelijks een heel eind omlopen omdat de rivier de Lima een natuurlijke barrière vormde tussen hun woonplaats en waar ze werkten. Deze bijna 230 meter lange hangende voetgangersbrug hangt op nog geen 40 meter hoogte boven de rivier, maar door de afstand en de wiebeligheid heeft menigeen wat angst om de oversteek over de smalle brug te maken… Wie durft?
Als we weer terugrijden naar La Lima en de SS12 omhoog vervolgen richting het skigebied Abetone, komen we na nog geen 10 minuten langs het dorpje Cutigliano wat ook zeker een wandelingetje waard is. In de zomer is het dorp erg rustig, in de winter leeft het wat meer op door het wintersport toerisme. Hoe dan ook is het gezellige dorpscentrum in alle seizoenen leuk om even doorheen te lopen.
Bovendien kun je heerlijk eten bij L’Osteria of een aperitivo of slaapmutsje halen bij het gezellige La Baita. Net buiten het ‘dorpscentrum’ vind je er de Doganaccia 2000, de berglift die je naar het hoger gelegen plaatsje Doganaccia brengt. Doganaccia is een goed startpunt voor mooie wandelroutes, een lekkere lunch in de berghut Bicocca, een kindvriendelijk ritje over de rodelbaan of een spannende downhill mountainbike tocht in de zomer, of flink wat skiplezier in de winter.
Rijd je de SS12 verder omhoog vanaf Cutigliano dan slinger je in zo’n 20 minuten naar het grootste skigebied van Toscane. In Abetone en Val di Luce vind je skischolen, ski- en snowboardverhuur en wel 50 kilometer skipiste voor zowel beginnende als gevordene wintersporters. Bovendien is er de hele winter zo’n beetje sneeuwgarantie door het sneeuwspuitsysteem en zijn er genoeg restaurants en barretjes voor vertier tijdens of na het skieën of snowboarden.
Een skipas is een aanrader, ook voor een weekend, zodat je onbezorgd de vele skiliften en pistes kunt uitproberen. Er zijn ook twee langlaufpistes (sci di fondo, 15 km in totaal). Persoonlijk ben ik erg fan van de wandeltochten door de sneeuw met ‘rackets’ (ciaspole) onder je schoenen.
Het is overigens zeker niet zo dat je in de omgeving van Abetone alleen maar terecht kunt in de winter. De zomer, en uiteraard ook het voor- en najaar, heeft misschien nog wel meer te bieden. Wat dacht je van een dagje wandelen of meerdaagse trektochten met overnachtingen in berghutten, downhill mountainbiken (bijv. in het Abetone Grativy Park), paardrijden, kanoën, river trekking of canyoning, rodelen (bij Doganaccia dus)… Kortom genoeg te ontdekken voor wie van sportieve actie en natuur houdt.
Als laatste dorpje moet je vanuit Abetone/Val di Luce gezien absoluut nog eens 10 minuten doorrijden naar het noorden, want het fabelachtige Fiumalbo is toch wel het mooiste van alle dorpjes in deze omgeving. Hoewel we nét de grens van Toscane en Emilia-Romagna zijn gepasseerd en we dus officieel niet meer in Toscane zijn, kan ik het niet laten om, als we toch in de buurt zijn, jullie even langs dit prachtige Disney-achtige dorp te leiden.
We stappen terug in de Middeleeuwen als we het dorpscentrum met zijn typische grijze daken betreden. Zoals de naam misschien al doet vermoeden staat het dorp op een plek waar twee riviertjes samenkomen, waardoor dit al zo’n duizend jaar geleden een strategische locatie werd als handelspost tussen Emilia-Romagna en Toscane. En waar handel was, kwam ook toerisme, kunst en cultuur op gang. Het is niet voor niets dat het dorp de bijnaam ‘città d’arte’ heeft gekregen, hoewel stad misschien een wat groot woord is. Fiumalbo staat tevens ook in de officiële lijst van de mooiste dorpjes van Italië – ik snap wel waarom.
Joyce Oosenbrug
Joyce heeft een passie voor (interculturele) communicatie en schrijft graag. Na vele omzwervingen over de wereld is Toscane sinds 2011 haar vaste verblijfplaats. Haar vrije tijd besteedt ze het liefst wandelend door de Toscaanse bergen of achterop haar vriend’s Vespa tuffend door het glooiende heuvellandschap op zoek naar heerlijk eten en drinken.
Joyce Oosenbrug
Head of Student Admissions | Marketing & Communication | Business Development Consultant