Zoek & boek

De vie cave in de Maremma; vreemd en toch zo mooi

Het Romeinse Rijk en de Renaissance zijn over het algemeen de twee bekendste periodes uit de geschiedenis van Toscane, maar daarbij worden de Etruskische wortels van de regio flink tekort gedaan.

De Etrusken woonden in het huidige Toscane van ongeveer 800 tot 200 jaren voor Christus en hun cultuur wordt gezien als de eerste grote beschaving in Italië. Zo hebben de Romeinen, één van de machtigste culturen uit de Oudheid, grote delen van hun cultuur, schrift, en religie te danken aan de Etrusken.

Eén van de best bewaarde en meest iconische overblijfselen uit het Etruskische tijdperk in Toscane zijn de vie cave, of uitgegraven wegen.

Wat zijn de vie cave precies?

Wat zijn de vie cave precies

Een kort, bondig, en correct antwoord zou zijn: we weten het niet precies. Het lijkt een indrukwekkend wegennetwerk te zijn dat verschillende plekken van groot belang in de Etruskische samenleving met elkaar verbind.

Het feit dat dit netwerk echter volledig ingegraven is, doet vermoeden dat deze wegen echter ook voor andere doeleinden behalve simpel transport werden gebruikt. Daar komt nog bij dat sommige van de vie cave nauwelijks breed genoeg zijn om een mens of een dier door te laten, laat staan een groot transport.

Als je de vie cave nog nooit met eigen ogen hebt aanschouwd, is het belangrijk om te weten dat vrijwel het gehele Toscaanse landschap bestaat uit verschillende lagen verharde as van vulkaanuitbarstingen, ook wel tufa genoemd. In deze ondergrond hebben de Etrusken de vie cave gegraven, soms tot een diepte van meer dan dertig meter.

Dit maakt van een tochtje door dit netwerk, te voet of waar mogelijk per paard, een werkelijk unieke ervaring. Het gevoel van mysterie dat dit enorme bouwwerk en haar geschiedenis oproepen, is overal voelbaar.

Zoals eerder gezegd, vormen de vie cave een verbinding tussen de dorpen Pitigliano, Sovana, en Sorano, evenals verschillende belangrijke plekken uit de Etruskische samenleving, zoals rivieren, gebedsplekken, en een necropolis.

Op veel plekken binnen het wegennetwerk kan je Christelijke symbolen op de muren en heiligdommen naast de paden vinden, welke dienden als bescherming tegen geesten en andere slechte invloeden indertijd. De vraag blijft echter waarom de Etrusken deze vie cave bouwden en vooral waarom deze zo diep ingegraven moesten zijn.

vie cave

Er bestaan verschillende theorieën over de werkelijke rol en waarde van de vie cave in Toscane. Natuurlijk diende dit uitgebreide wegennetwerk voor de Etruskische bevolking als een verzameling van transportroutes tussen de belangrijkste nederzettingen.

Daarnaast is het sterke vermoeden dat de specifieke vorm van wegenbouw, het diep ingraven van alle paden, te maken had met veiligheid en bescherming. Door een ingewikkeld wegennetwerk diep in te graven, waren de reizigers grotendeels veilig tegen bandieten en nog belangrijker, tegen vijandelijke legers. Een gebrek aan diepgaande kennis van het netwerk maakte het vrijwel onmogelijk voor vijanden om de logistiek van de Etrusken onder controle te krijgen.

Een bijkomende theorie is dat de vele vie cave voor de Etrusken ook een rol speelden in religieuze ceremoniën. Aangezien veel van de wegen een verbinding vormden tussen woongebieden en heilige plekken, zoals tempels en dodensteden, is het waarschijnlijk dat in ieder geval enkele van deze wegen ook onderdeel uitmaakten van godsdienstelijke rituelen en routes.

De aanwezigheid van een grote hoeveelheid religieuze tekens op de muren naast deze wegen ondersteunt deze theorie.

De waarheid is waarschijnlijk dat, net als de wegen in onze tijd, de vie cave werden gebruikt voor meerdere doeleinden, van transport en handel tot bescherming en religieuze rituelen. Dit mysterie, in combinatie met het feit dat deze bouwwerken meer dan 2,500 jaar oud zijn, maakt van een trip over de via cave een fascinerende belevenis.

De mysterieuze vie cave bezoeken

vie cave bezoeken

De Etruskische via cave zijn verspreid over de hele Maremma, in het zuiden van Toscane, en er zijn verschillende manieren om deze te bezoeken.

Je kan natuurlijk gewoon één van de vele prachtige dorpen in de regio bezoeken en van daaruit de dichtstbijzijnde vie cave betreden, maar om het belang en mysterie van het netwerk echt te begrijpen, wordt het aangeraden om één van de oude routes te lopen. Zo zijn de delen van het netwerk tussen Pitigliano en Sovana, bijvoorbeeld, een perfecte manier om kennis te maken met de intrigerende vie cave.

Om te beginnen zijn deze twee dorpen twee van de meest pittoreske plekken in Toscane. Een bezoek aan deze plekken alleen is al de reis waard, maar daar komt nog bij dat enkele van de best bewaarde Etruskische bouwwerken zich ook in en rondom Pitigliano en Sovana bevinden. Zo kan je beginnen met de paden die rondom Pitigliano liggen en die uitstekende fotomomenten opleveren, zeker richting het noorden van het dorp waar de eeuwenoude Etruskische muren nog steeds zichtbaar zijn.

Even ten zuiden van Pitigliano ligt het openluchtmuseum Museo Archeologico all’aperto Alberto Manzi, een archeologisch museum waar het leven uit de Bronstijd, de tijd van de Etrusken, wordt uitgebeeld. Je kan hier picknicken tussen overblijfselen uit de Oudheid voordat je de via cava, genaamd Via Cava del Gradone, betreedt die vanuit deze plek begint.

Daarnaast is het absoluut de moeite waard om de nabijgelegen necropolis te bezoeken, de Necropoli di San Giovanni.

Rondom Sovana, een ander nog kleiner dorp in de buurt van Pitigliano, zijn verschillende vie cave te vinden, evenals één van de belangrijkste overgebleven monumenten uit de Etruskische periode, namelijk de Tomba Ildebranda.

Mocht je beslissen om de via cave vanuit Sovana te gaan verkennen, dan is het een aanrader om vanaf de Rocca Aldobrandesca, een ruïne van een kasteel dat in 1572 over een oud Romeins of Etruskisch kasteel was gebouwd, richting de mooie kathedraal van Sovana uit de 11de eeuw. Daarna kan je, van daaruit, via de via cave de indrukwekkende Tomba Ildebranda bereiken, midden in de Etruskische necropolis van Sovana.

Als je geïnteresseerd bent in de oude geschiedenis van Toscane, dan moet je de via cave eigenlijk op z’n minst een keer met eigen ogen hebben gezien. De foto’s spreken vaak tot de verbeelding, maar het is nog iets heel anders om je zelf in dit eeuwenoude, ingegraven wegennetwerk te begeven.

De toegang tot de paden is gratis, enkel voor toegang tot de archeologische zones moet soms worden betaald. Een bezoek aan één of meerdere van deze plekken, welke vaak ook een museum hebben, is eigenlijk onmisbaar als je de via cave bezoekt. Door via de via cave deze opgravingen te bezoeken, kan je nog een betere indruk krijgen van hoe het leven was voor de Etruskische bevolking, honderden jaren voor Christus.

Max Decimer

Hi, ik ben Max Decimer, zelfstandig consultant bij mijn eigen bedrijf. Het werk houdt me redelijk bezig, maar wanneer ik even de kans heb probeer ik zoveel mogelijk hoeken van de wereld te zien, of die nou aan de andere van de wereld of op 15 minuutjes rijden liggen. Montepulciano is één van mij meest recente “ontdekkingen, vandaar dat ik zo nu en dan wat indrukken zal delen op ToscaneTips.nl.

max decimer
Max Decimer
Inspiratie & tips

Misschien ook interessant?

Hitte in Toscane? Zo haal je toch alles uit je vakantie!

De zomers lijken in het mooie Toscane wel eindeloos te duren. Van het vroege voorjaar tot...

Dit zijn de meest bijzondere treinreizen door Italië

Italië, het land van de romantiek, heerlijke gerechten en prachtige landschappen. Wat is er mooier dan...

Daguitstap naar Rome vanuit Toscane | Geniet van een dag in Rome zonder te hoeven overnachten

Als je een uitstapje naar Rome plant vanuit Toscane, moet je voorbereid zijn op een geweldige...

Grosseto, een fijne verrassing tijdens je volgende Toscane-trip

Helemaal in het zuid-westen van Toscane ligt de vaak door toeristen overgeslagen stad Grosseto, een Etruskisch...

Een moment geduld. We zoeken het geschikte aanbod in Toscane voor je…