Een moment geduld. We zoeken het geschikte aanbod in Toscane voor je…
Een bezoekje brengen aan een wijnboerderij in de Chianti-streek
Het is inmiddels voorjaar, eind mei als we op weg zijn naar Roberta van Cantine Ravazzi in Palazzone. De zon voelt al zomers warm als we onze ogen tot spleetjes knijpen om de imposante aanblik van de Monte Cetona te zien.
We passeren de wijnranken, waar in september de knipscharen overuren maakten om de volgerijpte druiven trossen te oogsten. De toen nog in oranje, geelbruine tinten hebben inmiddels de metamorfose ondergaan en laten de wijnstokken hun groene bladeren met zelfs mini druiventrosjes zien.
We blijven dichtbij huis voor een verhaal over hoe een familiebedrijf haar passie en authentieke regionale tradities voor het wijnmaken combineert met de liefde voor de omgeving en natuur.
Voorbij Florence, Siena en Arezzo, laten we de toeristenmassa aan ons voorbij gaan om het zuidelijkste stukje van de Chianti streek te bezoeken. Een ongerept stukje in Toscane met de kenmerkende statige cipressen, wijnranken dwars en keuring in rij op de glooiende heuvels geplaatst afgewisseld met de uitgestrekte olijfgaarden.
Halverwege Florence en Rome aan de SP82 ligt het dorpje Palazzone, onderdeel van de gemeente San Casciano dei Bagni – bekend om de warmwaterbronnen.
De Chianti streek is wereldberoemd om de befaamde rode wijn, de Chianti. Typerend is de fles met zijn bolle buik in een houder van stro. Een vintage model want tegenwoordig zijn het toch veelal standaard prestige flessen.
Roberta neemt ons mee in het verhaal dat teruggaat naar de 50’er jaren, als de in Palazzone geboren boerenzoon Enio Ravazzi, in de moeilijke tijd na de oorlog afreist naar Rome om de van het platteland afkomstige producten te verkopen.
De behoefte naar zijn assortiment aan fruit, groenten en wijn groeit. Echter de vraag naar zijn “Rosso Toscana” wijn in de eeuwige stad maakt dat de wijnproductie van zijn kleine wijngaard (4 hectare) in 1956 een handel wordt onder de naam ‘Azienda Ravazzi Enio’.
De wijngaarden strekken zich uit over overwegend kleigrond, het klimaat is gematigd tot droog. De combinatie van de “under the Tuscan sun” en de goede ventilatie in dit gebied zorgen voor een optimale kwaliteit aan authentieke druiven Sangiovese, Canaiolo, Ciliegiolo en Malvasia del Chianti. De klassiekers, hand geplukt, die na de magie in tijd worden gebotteld als Chianti, Chianti Riserva, Rosso Toscana en Rosso di Toscana.
De passie gaat verder als zoon Alberto in de jaren 80 deelneemt in het bedrijf. Een andere generatie, ontdekkend en vernieuwend maar met die verbondenheid met dit stukje land in Siena. De wens van Alberto komt uit als de wijngaard wordt uitgebreid met nieuwe druiven zoals Merlot, Sagrantino en Vermentino Bianco.
Hierdoor wordt ook een witte wijn toegevoegd aan het assortiment. De Vermentino Toscana, ‘Il Nocio’, een droge wijn, iets stroperig, fijn van smaak met zijn rijke bloemenaroma en een nootachtige afdronk. Een leuk verhaal achter het etiket is dat de Vermentino Bianco werd aangelegd om de inmiddels 100-jarige walnotenboom, eenzaam midden in het perceel en vervolgens als inspiratie werd gebruikt op het etiket en in de naam van de wijn.
Er wordt geëxperimenteerd met de nieuwe druiven en een tweede, privécollectie aan top wijnen – waaronder prijswinnende wijnen – worden gebotteld.
Als voorbeeld is de Qualita Superiore – Rosso Toscana IGT – ‘Prezioso‘ (“my precious” hoor ik Gollum uit de Lord of the Rings fluisteren..) een combinatie van 50% Sangiovese en 50% Merlot maakt dit een Super Tuscan met een IGT certificaat. IGT wil zeggen dat het een geregistreerd product uit deze regio is.
Ik laat de robijnrode vloeistof walsen in mijn glas, intense geuren komen vrij, neem een slok en proef een volle, harmonieuze smaak, kruidig en een vleugje vanille, terecht een prijswinnaar. Denk aan een stuk kaas of wellicht een gerecht met wild waar deze wijn perfect bij zou passen.
Het mooie aan deze privécollectie is dat echtpaar Alberto en Roberta vanuit hun passie en liefde elk hun eigen label hebben gecreëerd in combinaties van Sangiovese met Merlot, Cabernet Avignon en Canaiolo.
Intussen is het familiebedrijf gegroeid, vinden wij nu ook dochter Martina en zonen Matteo en Francesco vaak ik de cantina en dragen het met de paplepel of moet ik zeggen met het wijnglas ingegeven liefde voor het wijnmaken uit.
Met het produceren van een gamma aan circa 150.000 flessen wijn per jaar blijft de Chianti het prestige product en zorgt voor het overgrote deel van de productie.
De Chianti wijn is een uitvinding van de natuur en cultuur, afkomstig uit de meest beroemde en geliefde regio van Italië ter wereld.
Maar wat maken de schoonheden, de geschiedenis, de sensaties, de unieke smaken van Toscane te vinden in deze wijn nou een echte Chianti en hoe komt de Chianti aan zijn naam?
Een belangrijke rol in de ontwikkeling van de wijnbouw in Toscane is toegelegd aan de uit Florence afkomstige familie Medici, hun favoriete wijn was dan ook de in de Chianti streek geproduceerde wijn. Het is onduidelijk en er worden vele theorieën op losgelaten hoe oud de Chianti is, hoe de naam is ontstaan en wat is de betekenis.
Is de naam een verbastering van het Etruskische woord “Clante” en betekent het “fladderende vleugels” of “het loeiende geluid van een hoorn”. In boeken uit de 14e eeuw is terug te lezen dat de term ‘Chianti’ gebruikt wordt als verwijzing naar wijn. Pas in de zeventiende eeuw, waarin de verkoop en export toeneemt, zal de naam van de regio universeel worden erkend en dus ook voor het beroemde product “de rode wijn” van dit gebied.
Er werden destijds al zware straffen opgelegd bij namaak van deze wijn en verkoop via het illegale circuit. De regelgeving werd hierbij geboren en beschrijft het gebied dat officieel Chianti wijn mag produceren als de garantie van het hedendaagse Denominatie van gecontroleerde en gegarandeerde oorsprong (DOCG).
Er werd een speciaal congregatie (een mooie benaming voor een groep experts) opgericht die als taak kreeg ervoor te zorgen dat garantie en kwaliteit voor de Chianti wijn werd gewaarborgd. Sinds 1927 verzorgt ‘Il Consorzio Vino Chianti’ deze controle.
Het afgebakende geografische gebied dat volgens de wet Chianti wijn mag produceren strekt zich uit vanaf de provincies Pistoia, Prato, Pisa, Florence, Arezzo en Siena. De unieke omgeving met zijn glooiende heuvels (200-400m m.s.l), valleien en rivieren.
Naast de traditionele wijnstok Sangiovese, de basis druif voor deze wijn (minimaal 80%) wordt voor het overige deel de smaak bepaalt door de aanvulling van de druivensoort Canaiolo, Colorino, Ciliegiolo, Malvasia Toscana,Trebbiano maar ook Merlot of Carbernet mag worden toegevoegd.
De trots van de Chianti wijn zit ‘m in de kwaliteit. De Chianti van Ravazzi is na 60 jaar nog steeds herkenbaar aan het etiket met het kasteel ‘Castello di Fighine’ in San Casciano dei Bagni. De jonge Chianti wordt in september/oktober geoogst en in houten vaten gerijpt om in maart/april te worden gebotteld. Elegant, de robijnrode kleur, tonen van rood fruit, pruimen gevolgd door aroma’s van viooltjes geven de smaak weer van deze typische wijn van groot karakter.
Door de wijn langer te laten rijpen, circa 1 jaar in houten vaten en vervolgens nog 2 maanden in de fles, ontstaat de Chianti Riserva met een structuur aan intense aroma’s, kruidig, rood fruit, geroosterde noten met subtiele houttoon.
Roberta vertelt dat zodra de wijn klaar is om te bottelen het telefoontje wordt gepleegd aan het ‘Conzorzio Vino Chianti’. Een afvaardiging van gerespecteerde wijnkampioenen en wijnproducenten komen naar de cantina waar de kleur wordt bestudeerd, geslurpt en de smaak wordt bepaald, controle of de regels van Chianti zijn gerespecteerd en uiteindelijk officiële goedkeuring wordt gegeven.
Het aantal flessen wordt genoteerd en de zegels worden afgegeven. Wij als wijndrinkers zien het zegel om de hals of over de top van de fles met de vermelding van DOCG en het controlenummer, dan hebben wij een echte Chianti!!
In de buurt van zuid Toscane? Bezoek zeker één van de vele cantina’s in deze streek met elk hun eigen smaakvolle assortiment aan wijnen en laat je meeslepen in de unieke charme en beleef hun ‘Amore & Passione’ voor het wijnmaken in dit prachtig stukje, authentiek Toscane.